Bouwsector in het slop, het moment om koopjes te doen ?
De bouwsector zit in de hoek waar de klappen vallen. Volgens een analyse van De Tijd krijgt na de nieuwbouw eerder, nu ook de verbouwsector het moeilijker. 46 procent van de bedrijven die renoveren gaat ervan uit dat er in 2024 minder werk zal zijn, zo bleek uit de laatste conjunctuurenquête van bouwfederatie Embuild. Betekent dit dat je als particulier gouden zaakjes kan doen?
“Uit onze bouwbarometer, een bevraging die we elk kwartaal afnemen bij onze leden, blijkt duidelijk dat de orderboekjes minder dik worden”, zegt Jean-Pierre Waeytens, gedelegeerd bestuurder van de Bouwunie. “Voor het tweede kwartaal op rij hebben bouwbedrijven ook werknemers moeten ontslaan.” Tot slot sluiten minder mensen hypothecaire leningen af en worden er minder bouwvergunningen uitgereikt.
HOGE RENTE ALS GROTE BOOSDOENER
De gestegen rentevoeten voor leningen voor de aankoop van een woning of verbouwing spelen een grote rol. “Stijgt de rentevoet met 1 procentpunt, dan daalt het bedrag dat iemand kan lenen met ongeveer 10 procent”, zegt Wouter Thierie, vastgoedeconoom voor ING. “Begin 2022 stond de rentevoet voor een hypothecaire lening nog op 1,4 procent. Nu is dat 3,7 procent. Dat betekent dat mensen met hetzelfde geld nu 20 procent minder kunnen ontlenen. Bovendien verwachten we dat de rente de komende maanden nog licht zal stijgen vooraleer te stabiliseren.” Door de pandemie steeg de prijs van veel bouwmaterialen. Sommige materialen werden dit jaar een beetje goedkoper. Al is het correcter te spreken van een prijsstabilisatie – op een hoger niveau dan voor corona. “Wie hoopt dat de prijzen nog verder zullen dalen, gelooft beter in Sinterklaas”, zegt Waeytens. “Dat zal niet onmiddellijk gebeuren.”
GEVOLGEN VOOR VERBOUWERS
Verbouwen is gewoon duurder geworden. Naast de hogere rentes voor leningen en duurdere bouwmaterialen zijn ook de lonen van werkmannen gestegen. De Bouwunie merkt daardoor al even een tendens naar compacter (ver)bouwen. “De hal, de trappenhal of de technische ruimte: mensen proberen die kleiner te maken om voor hetzelfde geld te kunnen blijven (ver)bouwen”, zegt Waeytens. “Alles tezamen is het inderdaad gewoon duurder en moeilijker geworden om te (ver)bouwen”, zegt Thierie. “Sinds het begin van de pandemie zijn de gemiddelde kosten voor het bouwen of renoveren van een huis met 24 procent gestegen.” Toch mag dat particulieren er niet van weerhouden om te investeren in een renovatie, vindt Waeytens. “Weet bijvoorbeeld dat de lonen in januari opnieuw zullen stijgen. Dat zal niet opnieuw met 11 procent zijn, maar stijgen zullen ze.”
VALT ER OOK NOG POSITIEF NIEUWS TE VERTELLEN?
Jawel. Verwacht geen wonderen, maar aannemers zullen misschien iets van hun marge kunnen afdoen door de goedkopere bouwmaterialen. Daarnaast worden ook wachttijden bij bouwbedrijven korter. Al is het misschien beter nog even geduld uit te oefenen. “Wij zitten als architect aan het begin van de ketting en merken dat de vraag afneemt”, zegt architect en expert Vincent Van Den Broecke (Blanco architecten). “In Leuven en rond Brussel, waar ik werk, teren aannemers nog op het werk van de enorme impuls die de verbouwmarkt kreeg door corona. Wellicht vermindert dat volgend jaar wel.” Daar schuilen misschien kansen voor particulieren. “Uit de enquêtes van de Europese Commissie leren we dat veel aannemers zeggen dat de terugval van werk hun grootste bezorgdheid is”, zegt Thierie. “Wellicht betekent dit dat ze bereid zijn om meer te onderhandelen.”
WAAROP LETTEN ALS PARTICULIERE VERBOUWER?
Eerst en vooral is de oude volkswijsheid van toepassing: wat te goed klinkt om waar te zijn, is dat wellicht ook. “Voor sommige bouwbedrijven wordt het pompen of verzuipen”, zegt Van Den Broecke. “De vakbekwame aannemers zullen blijven bestaan, onprofessionele bedrijven zullen er tussenuit vallen. Daardoor vallen er voor particulieren misschien wel koopjes te rapen. Al is een waarschuwing op zijn plaats. Bedrijven die significant onder de marktprijs duiken, besparen wellicht op andere zaken als kwaliteit, service en betrouwbaarheid.Wees dus op uw hoede.”
De recent gepubliceerde ‘zwarte lijst’ voor ondernemers van het departement Justitie kan een hulp zijn. “Zo kunnen ze de financiële toestand van een aannemer nagaan”, zegt ontwikkelaar Lorenzo Van Tornhaut. “Ook onder aannemers stijgen de faillissementen.” Het is meteen ook de reden waarom het niet slim is om hoge voorschotten te betalen. Aannemers vragen dat vaak om materialen te kopen. “Zonder voorschot werken, is niet evident”, zegt Van Den Broecke. “Maar betaal nooit een voorschot van 50 procent.” Vraag dus steeds waarom een voorschot nodig is en welke materialen de aannemer ervoor aankoopt bijvoorbeeld. Voor wie niet samenwerkt met een architect en zelf de markt op trekt, is het belangrijk om offertes zo transparant mogelijk te krijgen, waarbij je op elk werk en elk materiaal een prijs laat kleven. Wie aannemers toestaat om een forfaitaire prijs te geven, heeft nadien geen poot om op te staan om meer- of minderkosten te verrekenen. “Weet waarvoor je een prijs vraagt”, zegt Van Den Broecke. “Voor welke hoeveelheden, welke materialen, welke oppervlaktes, enzovoort. Wie zelf de markt op trekt, kan overwegen om een architect te vragen een uurtje samen te zitten om offertes te vergelijken.”
©CIB Vastgoedflitsen 1882
©De Morgen